Astronomy Picture of the Day   [NL]

Ontdek het heelal! (of: [NL])   Elke dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de aandacht gebracht met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een sterrenkundige.

28 Juli 2008
Zie Uitleg. Door op de afbeelding te klikken laadt u de versie met de hoogst beschikbare resolutie.

SDSS J1430: Een Melkwegstelsel Einsteinring
Credit: A. Bolton (UH/IfA) namens SLACS en NASA/ESA

Uitleg: Wat is groot en blauw en kan zich rondom een heel melkwegstelsel wikkelen? Een afbeelding als gevolg van een zwaartekrachtslens. Hierboven is links te zien hoe de zwaartekracht van een normaal, min of meer wit sterrenstelsel het licht van een veel verderweg staand blauw melkwegstelsel gravitationeel afbuigt. Doorgaans resulteert dergelijk afbuigen van licht in twee afzonderlijke afbeeldingen van het verre melkwegstelsel, maar hier is de uitlijning van de lens zó precies dat het achtergrondstelsel wordt vervormd tot een bijna complete ring. Aangezien een dergelijk lens-effect al ruim 70 jaar geleden in enig detail beschreven werd door Albert Einstein staan ringen zoals SDSS J1430 tegenwoordig bekend als Einsteinringen. SDSS J1430 werd ontdekt tijdens de Sloan Lens Advanced Camera for Surveys (SLACS) campagne, een waarnemingsprogramma waarin lenskandidaten gevonden door de Sloan Digital Sky Survey (SDSS) nader werden geïnspecteerd met behulp van de ACS aan boord van de Hubble Ruimtetelescoop. Sterke zwaartekrachtslenzen zoals SDSS J1430 zijn meer dan rariteiten — hun meervoudig afgebeelde eigenschappen staan toe dat sterrenkundigen de massa en de hoeveelheid donkere materie in het als lens fungerende voorgrondstelsel kunnen bepalen. SLACS metingen zijn daarom bijvoorbeeld gebruikt om aan te tonen dat de fractie donkere materie toeneemt naarmate een melkwegstelsel massiever is. De kleinere afbeeldingen rechts tonen, van boven naar beneden, een met de computer gereconstrueerde weergave van het werkelijke uiterlijk van het blauwe achtergrondstelsel, van alleen het witte lensstelsel, en van alleen het gravitationeel afgebogen licht van het achtergrondstelsel.

Morgen: vochtig melkwegstelsel

<  | Archief [NL] (of: [EN]) | Index | Zoek | Kalender | RSS | Sterrenkundige termen [NL] | Onderwijs | Meer over APOD [NL] | Forum |  >

Auteurs & redacteuren: Robert Nemiroff (MTU) & Jerry Bonnell (UMCP)
Nederlandse vertaling: Rolf A. Jansen (ASU)
NASA Official: Phillip Newman. Specific rights apply.
NASA Web Privacy Policy and Important Notices [EN]
A service of: ASD at NASA / GSFC
& Michigan Tech. U.

visitors since 2015-08-26T02:00:00