Astronomy Picture of the Day   [NL]

Ontdek het heelal! (of: [NL])   Elke dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de aandacht gebracht met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een sterrenkundige.

20 November 2013
Zie Uitleg.  Door op de afbeelding te klikken laadt u
   de versie met de hoogst beschikbare resolutie.

Zware Jets Uit het Zwarte Gat in 4U1630–47
Credit Illustratie: NASA, CXC, M. Weiss

Uitleg: Waaruit bestaan de jets (straalstromen) die uit zwarte gaten schieten? Veel zwarte gaten in stersystemen worden omringd door schijven van heet gas en plasma dat door de zwaartekrachtswerking werd ontrokken aan een begeleidende ster in een nauwe omloopbaan. Een deel van dit materiaal, na eerst het zwarte gat te zijn genaderd, wordt echter uiteindelijk het stersysteem uitgeschoten in krachtige jets die vanuit de polen van het rondtollende zwarte gat ontspringen. Recente aanwijzingen duiden er op dat deze jets niet alleen uit elektronen en protonen bestaan, maar ook de kernen van zwaardere elementen bevatten, zoals ijzer en nikkel. Deze ontdekking werd gedaan in een systeem met de aanduiding 4U1630–47 met behulp van CSIRO's Compact Array van radiotelescopen in het oosten van Australië, en ESA's in een baan rondom de Aarde draaiende XMM-Newton röntgenobservatorium. Het 4U1630–47 stersysteem is hierboven weergegeven zoals een kunstenaar het zich voorstelt, met een (relatief) grote blauwe ster rechts en jets die vanuit het zwarte gat in het centrum van de accretieschijf links van het midden tevoorschijn schieten. Hoewel men vermoedt dat het 4U1630–47 stersysteem slechts een klein zwart gat bevat — maar een paar maal de massa van onze Zon — zouden veel massievere zwarte gaten eveneens jets vol zwaardere kernen het Heelal in kunnen schieten.

Hyperspace: Random APOD generator
Morgen: een minotaurusspoor


◀  | Archief [NL] (of: [EN]) | Index | Zoek | Kalender | RSS | Sterrenkundige termen [NL] | Onderwijs | Meer over APOD [NL] | Forum |  ▶


Auteurs & redacteuren: Robert Nemiroff (MTU) & Jerry Bonnell (UMCP)
Nederlandse vertaling: Rolf A. Jansen (ASU)
NASA Official: Phillip Newman. Specific rights apply.
NASA Web Privacy Policy and Important Notices [EN]
A service of: ASD at NASA / GSFC
& Michigan Tech. U.

visitors since 2015-08-26T02:00:00