Ontdek het
heelal! (of: ) Elke
dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de
aandacht gebracht
met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een
sterrenkundige.
9 Februari 2016
Uitleg: Ga er rustig voor zitten en wees getuige van de ontploffing van een ster. De eigenlijke supernova vond plaats toen er nog dinosauriërs op Aarde rondliepen, maar het licht van deze spectaculaire gebeurtenis bereikte ons pas vorig jaar. Supernova 2015F werd in maart 2015 door Berto Monard ontdekt in het nabije spiraalstelsel NGC 2442 en was bijzonder helder — helder genoeg om met een kleine telescoop te ontwaren. Het patroon van de evolutie van de helderheid duidde op een supernova van het Type Ia: het soort explosie dat resulteert wanneer een witte dwerg ter grootte van de Aarde zoveel massa vergaart — mogelijk van een naar binnen spiraliserende, lagere-massa begeleidende witte dwerg — dat zijn kern de drempel voor kernfusie overschrijdt. Het vinden en volgen van Type Ia supernovae is van belang omdat men hun intrinsieke helderheid kan calibreren, waardoor hun schijnbare helderheid een goede maat is voor hun afstand. En dat maakt ze nuttig voor het calibreren van de afstandsschaal en uitdijingssnelheid van ons hele Heelal. Het weergegeven filmpje volgde de disruptie van de ster van voor het eerste licht van de ontploffing arriveerde, terwijl hij helderder werd, en gedurende meerdere maanden terwijl de door kernsplijting van energie voorziene supernovagloed weer afnam. De restanten van SN 2015F zijn inmiddels te zwak om nog te ontwaren zonder een zeer grote telescoop. Maar gisteren lichtte de nachthemel opnieuw op, dit maal met een nog helderder supernova in een veel dichterbij staand sterrenstelsel: Centaurus A.
Auteurs & redacteuren:
Robert Nemiroff
(MTU) &
Jerry Bonnell (UMCP)
Nederlandse vertaling:
Rolf A. Jansen
(ASU)
Specific rights apply.