Ontdek het
heelal! (of: ) Elke
dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de
aandacht gebracht
met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een
sterrenkundige.
Uitleg: Het grote, prachtige spiraalstelsel M 101 (ook NGC 5457) is één van de laatste objecten in Charles Messiers beroemde catalogus, maar zeker niet één van de minste. Met een diameter van ongeveer 170.000 lichtjaar is dit stelsel enorm — bijna tweemaal zo groot als ons eigen spiraalstelsel, de Melkweg. M 101 was ook één van de originele spiraalnevels die door Lord Rosse werden waargenomen met zijn grote 19e eeuwse telescoop, de Leviathan van Parsontown. M 101 deelt dit beeldveld van een moderne telescoop met achtergrondstelsels, voorgrondsterren binnen De Melkweg, alsook met de begeleidende dwergstelsels NGC 5477 (het blauwe vlekje onder M 101) en NGC 5474 (het grotere, iets gelere dwergstelsel rechts onder het midden in het wijdse beeldveld). De kleuren van de sterren in onze eigen Melkweg zijn ook te vinden in het sterlicht van dit grote eilanduniversum. Zijn kern wordt gedomineerd door het licht van koele, gelige sterren. Langs zijn lange, goedgedefinieerde spiraalarmen, doorregen door verduisterende stofbanen en her en der gepunktueerd met rozerode stervormingsgebieden, vinden we vooral de blauwe tinten van hetere, jongere sterren. De ook als het Molenstelsel bekende M 101 bevindt zich binnen de grenzen van het noordelijke sterrenbeeld Ursa Maior (Grote Beer) op een afstand van ongeveer 23 miljoen lichtjaar. NGC 5474 werd waarschijnlijk verstoord tot zijn huidige asymmetrische vorm tijdens gravitationele wisselwerkingen in het verleden met de veel massievere M 101.
Auteurs & redacteuren:
Robert Nemiroff
(MTU) &
Jerry Bonnell (UMCP)
Nederlandse vertaling:
Rolf A. Jansen
(ASU)
Specific rights apply.