Ontdek het
heelal! (of: ) Elke
dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de
aandacht gebracht
met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een
sterrenkundige.
Uitleg: Hoe ziet het oppervlak van een neutronenster er uit? Tot nog toe waren deze sterresten ter grootte van een stad te klein en te ver weg om op te lossen. Recent werden echter de eerste kaarten gemaakt van de lokaties en afmetingen van hotspots (hete gebieden) op het oppervlak van een neutronenster, door nauwkeurig te modeleren hoe precies de snelle omwenteling van de sterrest zijn helderheid in röntgenstraling doet toe- en afnemen. Op basis van een leidend computermodel werd een illustratieve kaart van de hete plekken op pulsar J0030+0451 (kortweg J0030) gemaakt, waarbij het verdere oppervlak werd gevuld met een kunstmatig patroon in een blauwe tint. J0030 draait in slechts 0,0049 seconde om zijn as (oftewel ruim 200 maal per seconde) en bevindt zich op ongeveer 1000 lichtjaar afstand. De kaart werd berekend op basis van metingen gemaakt met behulp van NASA's Neutron star Interior Composition ExploreR (NICER), een aan het Internationale Ruimtestation ISS bevestigde röntgentelescoop. De berekende lokaties van deze hotspots kwamen als verassing en worden nog niet goed begrepen. Omdat de zwaartekrachtslenswerking van neutronensterren zo sterk is, toont J0030 ons meer dan de helft van zijn oppervlak. Door het uiterlijk van pulsars zoals J0030 te bestuderen kan men nauwkeurige schattingen maken van de massa, straal, en de interne natuurkundige eigenschappen van een neutronenster, die helpen voorkomen dat de sterrest ineenstort tot een zwart gat.
Auteurs & redacteuren:
Robert Nemiroff
(MTU) &
Jerry Bonnell (UMCP)
Nederlandse vertaling:
Rolf A. Jansen
(ASU)
Specific rights apply.