Astronomy Picture of the Day   [in Dutch]

Ontdek het heelal! (of: [in English])   Elke dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de aandacht gebracht
met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een sterrenkundige.

19 September 2023

Zie Uitleg. Door op de
   afbeelding te klikken laadt u de versie met de hoogst beschikbare
   resolutie.

HH 211: Jets Vanuit Een Vormende Ster

Credit: NASA, ESA, CSA, Webb; Beeldbewerking: Tom Ray (DIAS Dublin)

Uitleg: Creëren vormende sterren altijd straalstromen (jets)? Niemand weet het zeker. Wanneer een gaswolk onder invloed van zijn eigen zwaartekracht samentrekt dan vormt het een schijf die zó snel rondtolt dat hij niet verder kan samentrekken tot een protoster. Theoretici veronderstellen dat dit rondtollen kan worden afgeremd door jets loodrecht op de schijf weg te schieten. Deze speculatie lijkt te worden bevestigd in bekende Herbig-Haro-objecten, jonge stellaire objecten waaruit men jets de ruimte in kan zien schieten — en dat soms op spectaculaire wijze. Afgebeeld is Herbig-Haro 211, een jonge ster die zich nog vormt en die recent werd waargenomen door de James Webb ruimtetelescoop (JWST) in infrarood licht en in ragfijn detail. Tezamen met de twee dunne bundels van deeltjes zijn er rode schokgolven zichtbaar waar die wegschietende bundels botsen op reeds aanwezig interstellair gas. De jets van HH 221 zullen waarschijnlijk van vorm veranderen naarmate ze helderder worden en weer vervagen gedurende de komende 100.000 jaar, maar onderzoek omtrent de details van het stervormingsproces duurt voort.