Astronomy Picture of the Day

Ontdek het heelal! (or: ) Elke dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de aandacht gebracht met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een sterrenkundige.

21 Februari 2005

Galactische Magnetar Spuugt Reuzenvlam
Credit & Copyright illustratie: Robert Mallozzi (UAH, MSFC)

Uitleg: Is de helderste uitbarsting die ooit in onze Melkweg is waargenomen een sleutel die het verband legt tussen twee typen hemelse ontploffingen? Afgelopen december ploegde een dichte golf van gamma stralen, slechts enkele malen wijder dan de Aarde, zich door ons zonnestelsel. De golf van straling verblindde satellieten en zelfs de weerkaatsing ervan door de Maan was waarneembaar. Een magnetar (een neutronenster die zijn energie ontleent aan sterke magneetvelden) in de buurt van het Galactische centrum, de bron van de Zachte Gamma Herhaler (SGR) 1806-20, heeft de tot nog toe grootste vlam uitgebraakt ooit gemeten. De intensiteit en korte duur van de eerste puls van deze enorme uitbarsting maakte dat deze vrijveel leek op een ander type van geweldige explosies: een korte-duur gamma flits (Gamma-Ray Burst - GRB), die doorgaans op grotere afstand worden waargenomen. Korte-duur gamma flitsen worden veelal beschouwd als een fundamenteel ander type fenomeen dan hun langere-duur GRB verwanten, die waarschijnlijk gerelateerd zijn aan een bepaald type supernovae op zeer grote afstand. In de bovenstaande illustratie is een serie tekeningen te zien die weergeven hoe een door magneetvelden gedreven uitbarsting (reuzenvlam) zich ontwikkelt tijdens de eerste SGR puls. In de tekening zie je een snelreizende stralingsgolf wegschieten van de centrale magnetar. Het mogelijk verband tussen SGRs en GRBs zal better begrepen worden wanneer meer vergelijkbare gebeurtenissen worden gedetecteerd door de Swift satelliet die sinds kort rond de Aarde wentelt.