Astronomy Picture of the Day

Ontdek het heelal! (or: ) Elke dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de aandacht gebracht met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een sterrenkundige.

12 Maart 2005

Simulatie van een accretieschijf
Credit: Michael Owen, John Blondin (North Carolina State Univ.)

Uitleg: Laat het vertrouwde patroon je niet voor de gek houden: de bevallige spiraalstructuur die in deze computersimulatie is te zien is geen weergave van de windende spiraalarmen in een veraf melkwegstelsel van sterren. In plaats daarvan laat dit plaatje de spiraalvormige schokgolven zien in een driedimensionale simulatie van een accretieschijf (accretie betekent aanwas of groei) -- materiaal dat al wervelend op een compact centraal object zoals een witte dwerg, een neutronenster of een zwart gat stort. Dergelijke accretieschijven zijn de energiebron van heldere röntgenbronnen in onze eigen Melkweg. Ze ontstaan in dubbelstersystemen welke bestaan uit een donorster (buiten het beeldveld boven) die het materiaal (gas) leveren, en een compact object waarvan de sterke zwaartekracht dit materiaal uiteindelijk naar zijn oppervlak trekt. Voor de op dit moment bekende röntgen dubbelster systemen ligt de afmeting van de accretieschijf zelf ergens tussen de diameter van de Zon (ongeveer 1.400.000 km) en de diameter van de baan van de Maan rond de Aarde (iets minder dan 800.000 km). Een interessant resultaat van de hierboven geïllustreerde virtuele astrofysica is dat in de gesimuleerde schijf instabiliteiten ontstaan welke de uitgesproken spiraalvormige schokgolven neigen uit te smeren.