Astronomy Picture of the Day

Ontdek het heelal! (of: ) Elke dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de aandacht gebracht met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een sterrenkundige.

15 Mei 2007

Helder Spiraalstelsel M 81 in het Ultraviolet door GALEX
Credit: NASA, JPL-Caltech, GALEX Team, J. Huchra et al. (Harvard CfA)

Uitleg: Waar bevinden zich de hete sterren in M 81, één van de dichtstbijzijnde grote spiraalstelsels? Om dat te helpen bepalen maakten sterrenkundigen een diepe opname in ultraviolet licht van de zich uitstrekkende spiraal met de rond de Aarde draaiende GALEX ruimtetelescoop. Hete sterren stralen meer ultraviolet uit dan koele, en zijn vaak geassocieerd met jonge open sterclusters en actieve stervormingsgebieden. Het grootse spiraalstelsel M 81, slechts iets kleiner dan ons eigen Melkwegstelsel, pronkt in de bovenstaande afbeelding met zijn jonge sterren in zijn rondwindende spiraalarmen. Met leeftijden van minder dan 100 miljoen jaar zijn de jonge sterren blauwgetint in deze kunstmatiggekleurde GALEX afbeelding, en goed te onderscheiden van de oudere, gelig getinte sterren in de centrale delen en kern van dit stelsel. Boven M 81 is een satellietstelsel zichtbaar, Holmberg IX genaamd. Door de onverwacht heldere ultraviolete gloed van dit kleine onregelmatige stelseltje te bestuderen hopen sterrenkundigen beter te begrijpen hoe de vele satellieten van onze eigen Melkweg werden gevormd. M 81, te vinden met een kleine telescoop, meet ongeveer 70.000 lichtjaar in diameter en bevindt zich ongeveer 12 miljoen lichtjaar van ons af in de richting van het noordelijke sterrenbeeld Ursa Maior (Grote Beer).