Ontdek het
heelal! (of: ) Elke
dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de
aandacht gebracht
met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een
sterrenkundige.
Uitleg:
Het grote, mooie spiraalstelsel M 101 is één van de
laatste objecten in Charles Messiers beroemde catalogus, maar zeker niet
één van de
minste.
Met een diameter van ongeveer 170.000 lichtjaar is
dit
stelsel enorm — bijna tweemaal zo groot als ons eigen spiraalstelsel,
De Melkweg.
M 101 was ook één van de originele
spiraalnevels
die door Lord Rosse
werden waargenomen met zijn grote 19e eeuwse telescoop, de
Leviathan van
Parsonstown.
Dit vele golflengten bestrijkende uitzicht op het grote
eilanduniversum is daarentegen een composiet van
opnamen die werden vastgelegd met behulp van ruimtetelescopen in de 21e eeuw.
Kleurgecodeerd van korte naar lange
golflengten (van hoge
naar lage energieën) zijn dat achtereenvolgens: röntgenopnamen
gemaakt door het Chandra Röntgenobservatorium (paars),
ultravioletopnamen van de Galaxy Evolution
Explorer (blauw), opnamen in zichtbaar licht van de
Hubble Ruimtetelescoop (geel), en
infraroodbeelden van de Spitzer
Ruimtetelescoop (rood).
Waar de röntgenbeelden de lokaties van miljoenen graden heet gas verraden
rondom M 101's ontplofte sterren en dubbelstersystemen van
neutronensterren en zwarte gaten, tonen de beelden bij lagere energieën
juist waar zich sterren en stof bevinden welke de grootse spiraalarmen van
M 101 definiëren.
M 101, populair bekend als het
Molenstelsel, bevindt zich
binnen de grenzen van het noordelijke sterrenbeeld Ursa Maior (Grote
Beer) op een afstand van zo'n 25 miljoen lichtjaar.
Opmerking van de redaktie: De foto die hier oorspronkelijk verscheen,
waarin het ISS ogenschijnlijk voor Saturnus langstrok, betrof helaas een
vervalsing en is dus verwijderd en vervangen.
Auteurs & redacteuren:
Robert Nemiroff
(MTU) &
Jerry Bonnell (UMCP)
Nederlandse vertaling:
Rolf A. Jansen
(ASU)
Specific rights apply.