Astronomy Picture of the Day   [in Dutch]

Ontdek het heelal! (of: [in English])   Elke dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de aandacht gebracht
met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een sterrenkundige.

9 Oktober 2021

Zie Uitleg. Door op de
   afbeelding te klikken laadt u de versie met de hoogst beschikbare
   resolutie.

50 Lichtjaar naar 51 Pegasi

Credit & Copyright: Josselin Desmars

Uitleg: Het is maar 50 lichtjaar naar 51 Pegasi. De positie van die ster is aangegeven in dit in augustus geschoten kiekje, die werd vastgelegd op een wazige nacht waarop voornamelijk heldere sterren zichtbaar waren boven de koepel van het Observatoire de Haute-Provence in het zuidoosten van Frankrijk. Zesentwintig jaar geleden, in oktober 1995, maakten sterrenkundigen Michel Mayor en Didier Queloz een belangrijke, op deze sterrenwacht gemaakte ontdekking wereldkundig. Met behulp van een uiterst precieze spectrograaf hadden zij een planeet gedetecteerd die in een baan rond de 51 Peg draaide — de eerste exoplaneet rondom een op de Zon lijkende ster waarvan we wisten. Mayor en Queloz gebruikten die spectrograaf om minieme veranderingen in de radiale snelheid van die ster te meten — een regelmatige wiebeling veroorzaakt door de aantrekkingskracht van die planeet. Die planeet, 51 Pegasi b gedoopt, bleek een massa te hebben van tenminste de helft van die van Jupiter en een baanperiode van 4,2 dagen, wat het in een baan plaatst die veel krapper is dan die van Mercurius rondom onze Zon. Hun ontdekking werd snel bevestigd en Mayor en Queloz zouden uiteindelijk in 2019 beloond worden met de Nobelprijs voor Natuurkunde. 51 Pegasi b wordt nu beschouwd als het prototype voor een klasse van exoplaneten die men hete Jupiters noemt, maar kreeg in 2015 formeel de naam Dimidium toegekend, wat in 't Latijn zoveel betekent als half. Sinds zijn ontdekking werden er inmiddels ruim 4000 exoplaneten ontdekt.