Astronomy Picture of the Day   [in Dutch]

Ontdek het heelal! (of: [in English])   Elke dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de aandacht gebracht
met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een sterrenkundige.

14 Augustus 2022

4000 Exoplaneten

Credit Animatie: SYSTEM Sounds (M. Russo, A. Santaguida); Data: NASA Exoplanet Archive

Uitleg: We weten thans van het bestaan van ruim 5000 planeten buiten ons Zonnestelsel, zogenaamde exoplaneten. Dit aantal, bijgehouden door NASA's Exoplanet Archive, werd namelijk vorige maand gepasseerd. De weergegeven animatie brengt 4000 van deze exoplaneten voor het voetlicht in zowel licht als geluid, in chronologische volgorde beginnend met de allereerste bevestigde detectie in 1992 en tot en met de 4000e ontdekt in 2019. Allereerst is de hele nachthemel weergegeven in een gecomprimeerde projectie waarin de centrale band van ons Melkwegstelsel als een enorme "U" verschijnt. Exoplaneten die werden gedetecteerd door het licht heen en weer wiebelen van hun ster (de zogenaamde radiële snelheidsmethode) werden in roze tinten weergegeven, terwijl planeten gedetecteerd als kleine afnames in de helderheid van de ster (de sterovergangsmethode) in paars verschijnen. Verder kregen de exoplaneten die direct werden afgebeeld een oranje tint, terwijl planeten die werden ontdekt doordat ze het licht van een achtergrondster door hun zwaartekrachtslenswerking versterkten (microlensing) zijn weergegeven in groen. Hoe krapper de baan van een exoplaneet rond zijn ster is, hoe hoger de toon die te beluisteren valt. De inmiddels niet langer operationele Kepler ruimtetelescoop heeft ongeveer de helft van deze eerste 4000 exoplaneten ontdekt, en dat in slechts één gebied aan de hemel, terwijl de nieuwe TESS missie er nog meer zal vinden die, verspreid over de hele hemel, rond de helderste nabije sterren draaien. De speurtocht naar exoplaneten helpt de mensheid niet alleen om het mogelijke voorkomen van leven elders in het Heelal beter in te schatten, maar ook om onze eigen Aarde en de vorming van ons Zonnestelsel beter te begrijpen.