20 Januari 2023
Melkwegstelseloorlog: M 81 versus M 82
Credit & Copyright: Andreas Aufschnaiter
Uitleg:
De twee dominante melkwegstelsels nabij het midden bevinden zich op zo'n
12 miljoen lichtjaar afstand in de richting van het noordelijke sterrenbeeld
Ursa Maior.
Rechts toont het circa 100.000 lichtjaar in doorsnede metende grand
design spiraalstelsel M 81, ook
bekend als het Bodestelsel, zijn heldere gelige kern en blauwe spiraalarmen.
Links zien we het sigaarvormige onregelmatige melkwegstelsel
M 82.
Dit stelselpaar is reeds een miljard jaar in een gravitationele strijd
verwikkeld.
De zwaartekracht van elk van de melkwegstelsels beïnvloedt op
dramatische wijze de ander tijdens elke passage, iedere paar honderd miljoen
jaar.
De laatste keer dat de twee stelsels elkaar nauw passeerden veroorzaakte de
zwaartekracht van M 82 waarschijnlijk dichtheidsgolven rondom
M 81, wat resulteerde in de rijkdom aan jonge sterren in de
spiraalarmen van M 81.
Maar
M 82 kwam er ook niet ongehavend vandaan, met heftig stervormende
gebieden en botsende gaswolken die zoveel energie produceren dat het
melkwegstelsel zelfs in
röntgenstraling gloeit.
Over enkele miljarden jaren zal als gevolg van hun nimmer aflatende
gravitationele touwtrekkerij en herhaalde nauwe passages nog slechts
één groter melkwegstelsel overblijven.
Dit extragalactische tafereel omvat ook andere leden van de wisselwerkende
M 81
melkwegstelselgroep, met NGC 3077 rechts onder het grote
spiraalstelsel en NGC 2976 rechtsboven in beeld.
In deze van onder de donkere
nachthemel van de Oostenrijkse Alpen vastgelegde groothoekafbeelding is de
voorgrond gevuld met geïntegreerde
fluxnevels.
Die zwakke, diffuse, stoffige interstellaire
wolken zweven boven het middenvlak van ons eigen Melkwegstelsel en
weerkaatsen sterlicht.