17 Oktober 2023
PDS 70: Schijf, Planeten en Manen
Credit: ALMA (ESO / NAOJ / NRAO); M. Benisty et al.
Uitleg:
Het is niet de grote schijf die de meeste aandacht trekt, hoewel de grote
planetenvormende schijf rondom de ster PDS 70 duidelijk werd afgebeeld en op zichzelf best interessant is.
Het is evenmin de planeet rechts van het midden, net binnen de
grote schijf, waar het
meest over wordt gesproken.
Ondanks het feit dat deze planeet,
PDS 70c, nog piepjong
is en, interessant genoeg, vergelijkbaar is qua afmeting en massa met de
planeet Jupiter.
Het is echter het wazige vlekje rond
planeet
PDS 70c die
al deze commotie veroorzaakt.
Men denkt namelijk dat dat wazige vlekje zelf een
stoffige schijf is
waarin zich op dit moment nog manen vormen — en dat is nog nooit eerder
waargenomen.
De weergegeven
afbeelding werd in 2021 gemaakt met behulp van de
Atacama
Large Millimeter Array (ALMA), een uit 66 schotelantennes bestaande radiotelescoop in de hoge
Atacamawoestijn in het noorden van
Chili.
Op basis van de ALMA metingen
leiden
sterrenkundigen af dat de manenvormende exoplanetaire schijf een doorsnede
heeft die vergelijkbaar is met de baan van de Aarde rond de Zon, en dat er ooit
ruwweg drie manen ter grootte van onze
Maan uit zouden kunnen vormen
— wat niet veel verschilt van de
vier
grote manen van onze
Jupiter.