Astronomy Picture of the Day   [in Dutch]

Ontdek het heelal! (of: [in English])   Elke dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de aandacht gebracht
met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een sterrenkundige.

17 Oktober 2023

Zie Uitleg. Door op de
   afbeelding te klikken laadt u de versie met de hoogst beschikbare
   resolutie.

PDS 70: Schijf, Planeten en Manen

Credit: ALMA (ESO / NAOJ / NRAO); M. Benisty et al.

Uitleg: Het is niet de grote schijf die de meeste aandacht trekt, hoewel de grote planetenvormende schijf rondom de ster PDS 70 duidelijk werd afgebeeld en op zichzelf best interessant is. Het is evenmin de planeet rechts van het midden, net binnen de grote schijf, waar het meest over wordt gesproken. Ondanks het feit dat deze planeet, PDS 70c, nog piepjong is en, interessant genoeg, vergelijkbaar is qua afmeting en massa met de planeet Jupiter. Het is echter het wazige vlekje rond planeet PDS 70c die al deze commotie veroorzaakt. Men denkt namelijk dat dat wazige vlekje zelf een stoffige schijf is waarin zich op dit moment nog manen vormen — en dat is nog nooit eerder waargenomen. De weergegeven afbeelding werd in 2021 gemaakt met behulp van de Atacama Large Millimeter Array (ALMA), een uit 66 schotelantennes bestaande radiotelescoop in de hoge Atacamawoestijn in het noorden van Chili. Op basis van de ALMA metingen leiden sterrenkundigen af dat de manenvormende exoplanetaire schijf een doorsnede heeft die vergelijkbaar is met de baan van de Aarde rond de Zon, en dat er ooit ruwweg drie manen ter grootte van onze Maan uit zouden kunnen vormen — wat niet veel verschilt van de vier grote manen van onze Jupiter.