Astronomy Picture of the Day

Ontdek het heelal! (or: ) Elke dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de aandacht gebracht met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een sterrenkundige.

5 Mei 2005

Mira: de Wonderlijke Ster
Credit: Röntgenafbeelding: M. Karovska (Harvard-Smithsonian CfA) et al., CXC / NASA
Illustratie: M.Weiss(CXC)

Uitleg: Bij sterrenkundigen uit de zeventiende eeuw stond Omicron Ceti, oftewel Mira, bekend als een wonderlijke ster — een ster waarvan de helderheid dramatisch kon veranderen in de loop van ongeveer 11 maanden tijd. Moderne astronomen hebben een hele klasse van lange-periode variable sterren vernoemd naar Mira — allen koele, pulserende, rode reuzensterren met een diameter die circa 700 maal groter is dan die van de Zon. Slechts 420 lichtjaar ver, draait rode reus Mira (Mira A, rechts) zélf samen met zijn begeleider, de kleine witte dwerg Mira B, in een baan rondom hun gezamelijke zwaartepunt. Mira B wordt omringd door een schijf van materiaal dat van de pulserende reuzenster is afgevangen en in een dergelijk dubbelstersysteem verwacht men dat de hete accretieschijf van de witte dwerg enige Röntgenstraling afgeeft. Maar deze scherpe afbeelding in kunstmatige kleuren, gemaakt met behulp van de Chandra Ruimtetelescoop, betrapt ook de koele reuzenster erop fel op te lichten bij energetische Röntgengolflengten, en de Röntgenstraling van de ster en van de accretieschijf van z'n begeleider zijn duidelijk van elkaar te onderscheiden. Als je de cursor op de Chandra Röntgenopname plaatst, dan verschijnt de visie van een kunstenaar op dit nog altijd wonderlijke wisselwerkende dubbelstersysteem.