2 November 2021
SN Requiem: Een Supernova die Reeds Driemaal Verscheen
Credit: NASA, ESA, Hubble; Opnamen: S.A. Rodney (Univ. van South Carolina) et al.; Beeldbewerking: J. DePasquale (STScI)
Uitleg:
We hebben deze zelfde supernova al drie maal gezien — maar wanneer
verschijnt hij voor de vierde keer?
Wanneer een verre ster als supernova
ontploft, dan kunnen we hem als we geluk hebben doorgaans slechts eenmaal zien.
In het geval van AT 2016jka (bijgenaamd "SN Requiem") bewees een
vergelijking van opnamen gemaakt met behulp van de
Hubble Ruimtetelescoop dat we hem reeds driemaal zagen, omdat de
ontploffende ster toevalligerwijs precies is opgelijnd achter het centrum van
een enorme cluster van melkwegstelsels (met de
afgekorte aanduiding MACS J0138).
Deze drie supernova-beeldjes zijn onderin de linker afbeelding uit 2016 omcirkeld.
In de afbeelding rechts, die in 2019 werd vastgelegd, zijn de witte cirkeltjes
leeg omdat alle drie de beeldjes van die enkele supernova toen reeds waren
vervaagd.
Computermodellen van de door de cluster
gevormde zwaartekrachtslens voorspellen echter dat er een vierde beeldje van
dezelfde supernova
zal verschijnen in het bovenste, gele cirkeltje in de rechter afbeelding.
Maar wanneer?
De beste modellen voorspellen
dat dit in 2037 zal gebeuren, maar dit jaartal heeft een onzekerheid van ongeveer
plus of minus twee jaar als gevolg van onzekerheiden in de massaverdeling
binnen de clusterlens en de precieze
geschiedenis van opvlammen en vervagen van de sterexplosie.
Door deze voorspellingen te verbeteren en door
de cluster regelmatig in de gaten te houden kunnen
aardlingen die over 16 jaar in leven zijn mogelijk dit vierde beeldje
betrappen — en wellicht meer leren over zowel de cluster van
melkwegstelsels als de supernova zelf.