4 Mei 2023
Sterrenstelsel, Jet, en een Beroemd Zwart Gat
Credit: NASA, JPL-Caltech, Event Horizon Telescope Samenwerkingsverband
Uitleg:
Het heldere elliptische sterrenstelsel Messier 87
(M 87) herbergt het supermassieve zwarte gat waarvan de schaduw in
2017 werd vastgelegd met behulp van de
Event Horizon
Telescope — effectief de eerste afbeelding die ooit van een zwart
gat werd gemaakt.
M 87, een reusachtig sterrenstelsel op ongeveer 55 miljoen lichtjaar
afstand in de Virgo Cluster van melkwegstelsels,
is het grote stelsel dat in deze met behulp van de Spitzer
Ruimtetelescoop gemaakte
infraroodafbeelding in blauwe tinten verschijnt.
Hoewel M 87 grotendeels structuurloos lijkt, toont de Spitzer
afbeelding details in de jets die met relativitistische snelheden uit het
centrale gebied van dit stelsel schieten.
Deze straalstromen, uitvergroot in de inlas rechtsboven, zijn duizenden
lichtjaren lang.
De helderder jet (rechts) wijst min of meer in
onze richting.
In tegenovergestelde richting doet de schok als gevolg van de anderszins
onzichtbare, van ons af wijzende jet een zwakkere boog van materie oplichten.
In de inlas rechtsonder is de historische afbeelding
van de schaduw van het zwarte gat weergegeven, alsook de context daarvan in
het centrum van het reusachtige stelsel en de relativistische jets.
Het supermassieve zwarte gat omringd door daar naar toe vallende materie
blijft onopgelost in de Spitzer afbeelding, maar is de bron van de
enorme energie waarmee de relativistische jets uit het
centrum van het actieve stelsel M 87 worden geschoten.
De Event Horizon Telescope afbeelding van M 87 werd onlangs met
nieuwe technieken herbewerkt, waarbij een
scherper uitzicht op het
beroemde supermassieve zwarte gat werd verkregen.