4 January 2024
Zeta Oph: Wegloopster
Credit: NASA, JPL-Caltech, Spitzer Ruimtetelescoop
Uitleg:
Alsof een schip zich door kosmische zeeën klieft, produceert de
runaway ster (hoge snelheids- of
wegloopster) ζ Ophiuchi een sierlijk gekromde boeggolf of
boegschok in deze
adembenemende infraroodafbeelding.
In de kunstmatig gekleurde afbeelding spoedt de blauwig getinte
ζ Oph, een ster die zo'n 20 maal massiever is dan onze Zon en die
hier nabij het midden van het beeldveld zichtbaar is, zich met een snelheid van
24 km per seconde naar links.
Zijn sterke sterwind loopt vooruit op de ster, waarbij de stoffige
interstellaire materie
wordt gecomprimeerd en verhit en tot een gebogen schokfront wordt gevormd.
Maar wat zette deze ster in beweging?
ζ Ophiuchi was waarschijnlijk ooit een lid van een
dubbelstersysteem,
waarin de begeleidende ster massiever was en daarom korter levend.
Toen de begeleider
als
supernova ontplofte en op catastrofale wijze massa verloor, werd
ζ Oph uit het systeem geslingerd.
De ongeveer 460 lichtjaar verre
ζ Oph is
intrinsiek 65.000 maal helderder dan de
Zon en
zou één van de helderder sterren aan de hemel zijn als hij niet
omringd werd door verduisterend stof.
De afbeelding omspant circa 1,5° aan de hemel, oftewel 12
lichtjaar op de geschatte afstand van
ζ Ophiuchi.
In januari 2020 plaatste NASA de
Spitzer Ruimtetelescoop gecontroleerd in
safe
mode, en bracht daarmee zijn 16
succesrijke jaren van
studie van het Heelal op infrarode golflengten ten einde.